Roptawei

Het Bonte Peerd

Aan de Roptawei 29 wonen Lammert v.d. Wielen, geb 29-3-1939 en zijn vrouw Durkje v.d. Wielen-Heeringa, geb. 14-5-1939. Durkje was een dochter van Sake Heeringa en Grietje v.d. Meulen, die op de boerderij in Metslawier woonden, waar nu het voorlaatste postkantoor nog staat. Lammert en Durkje zijn getrouwd op 25-4-1961. Zij werden gereden in de zwarte Chevolet trouwauto door Jo van den Akker, nu wonende in Dokkum en kortgeleden 104 jaar is geworden.
De huidige woning van het zogenaamde stelpmodel is gebouwd in 1923 door Lammert zijn grootvader Rienk. Die woonden in het boerderijtje op het stukje land waar nu een kuilbult staat en een fors uitgegroeide wilgenboom.
Deze plek en het boerderijtje had de naam ‘Het Bonte Peerd’.
Dat was ook de naam van de voormalige herberg die hier was gevestigd, waarvan er rond 1881 vijf in Niawier en twee in Wetsens waren. Hier verzamelden ook de veehandelaren hun vee, dat naar Dokkum of per boot naar Leeuwarden werd vervoerd om dezen te verkopen op de markt. Ook was hier jarenlang een bushalte, die de naam ‘het bonte peerd’ droeg.
Het is allemaal verleden tijd met een heel lange geschiedenis. Reeds in 1540 is er sprake van bewoning van een ‘sathe lands op de knippe’. Eigenaar is de Predicant Heere Kingma en Meier Teacke Sydses (huurder), stemkohier nummer 6, groot 40 pondematen. Na het jaar 1800 komt deze sathe niet meer in beeld met een floreen-nummer.
Wel wordt dan genoemd  de nu nog bestaande woning van de familie Wijnsma als boerderij-woning aan de Miedwei.
Het eerder genoemde Kleine Knype, kadastraal bekend c 517, huis en tuin, is nu eigendom van de erven Ulbe van Burmania en had als vanouds nummer zeven als stemhebbend floreen-nummer. Wij komen in 1838 Ouwes Hinnes Talsma en kinderen tegen als eigenaar en bewoner van huis, hok, erf en moestuin. Het geheel is groot 3 are en 90 ca.
Na 1858 komen we, nadat er sprake is van amotie (sloping) en herbouw, Anne Pieters Boersma tegen, die als gardenier en eigenaar wordt vermeld. Er is nu sprake van huis nummer 2. Volgens het bevolkingsregister van 1869 is Anne Pieters Boersma geboren in 1823 en gehuwd met Grietje Hoekstra, geboren in 1830.

Er werden 4 kinderen geboren.: Trijntje in 1850, Sijke in 1868, Hielke in 1872 en Pieter in 1872. Het waren Lammert zijn pake en beppe Rienk L.v.d. Wielen en zijn vrouw Sjoukje Lijzenga, die hier in 1912 kwamen te wonen. Beiden zijn in Nes (WD) op de begraafplaats aldaar begraven. Totdat er in 1923 op de huidige plek een nieuwe stelp werd gebouwd en in gebruik genomen. Het voormalig boerderijtje, Het Bonte Peerd, dat nu op 9 are en 30 ca stond is in 1924 gesloopt. Rienk v.d. Wielen, geboren te Marrum (1874) en zijn vrouw Sjoukje (1893) hadden 3 kinderen: Lieuwe, geboren te Leeuwarden (1901), Trijntje, geboren te Harlingen (1903) en Aukje, geboren te Niawier (1909). Zoon Lieuwe trouwde op 15 mei 1930 met Janke Wijnsma, afkomstig van de Frijstêd te Akkerwoude. Na eerst een poos in Akkerwoude te hebben gewoond en weer later in Ternaard, waar Lieuwe arbeider was bij boer O. Sinnema, kwamen ze naar Niawier en woonden op de boerderij, vlak bij de Tille over het Ald Mear. Naderhand is deze ook weer afgebroken en is de grond bij de naastgelegen woning gevoegd. Zoon Rienk is in Ternaard geboren op 3-8-1932. terwijl Lammert ook op deze plek is geboren.
In 1949 is de familie Lieuwe Rienk v.d. Wielen op het huidige adres komen wonen, nadat beide ouders de boerderij hadden verlaten. Nadat Lammert en Durkje getrouwd waren gingen Lieuwe en Janke in Metslawier wonen. Ondertussen waren er verbeteringen aan de stelp, met een steen in de muur ‘1923’ gedaan met o.a. ook een nieuwe hooikap en verdere uitbreidingen. Wat begon met 5 are 6 ha grond is met de nieuwe ligboxstallen op het vroegere land van ‘Het Bonte Peerd’ uitgegroeid tot een bedrijf van ongeveer 57 ha. Lammert ‘buorket’ met zijn zoon Rein. In het gezin van Lammert en Durkje werden 6 kinderen geboren. Lieuwe (1962), Grietje (1963), Sako (1956), Rienk (1968), Jacob (1972) en Janke (1983).

Lieuwe v/d Wielen
Rechts: tante Trijntje, getrouwd met Minne Foppes Dijkstra Links: tante Aukje, getrouwd met Sije Dijkstra

De veranderingen in de landbouw hebben zich snel voltrokken en vroeg ook telkens weer nieuwe aanpassingen. Nog steeds is er een trend naar schaalvergroting. Het feit dat zoon Rein graag verder wil in het bedrijf betekent hard werken en doorgaande investeringen. Bijzonder is het dat na krap 500 jaar er nog steeds sprake is van landbouw en veeteelt op deze plek met landerijen en altijd een grote bijdrage heeft geleverd aan voedsel voor mens en dier.

Jan Walda

Copyright © Jan Walda

Bron: Publicatie in “Doarpskrante fan Nijewier – Wetsens”

Roptawei